تأثیر سالیسیلیک اسید و نانو کود کلات سیلیسیوم بر گیاه بامیه آلوده به نماتد Meloidogyne javanica
کد مقاله : 1125-FIPPC (R2)
نویسندگان:
ناهید خسروی *، سمانه سخن شنج شکوهی، حبیب اله چاره گانی
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
چکیده مقاله:
نماتدهای ریشه‌گرهی Meloidogyne spp. به دلیل گسترش جهانی، دامنه میزبانی وسیع و تعامل با دیگر بیمارگرهای گیاهی یکی از مهمترین نماتدهای بیمارگر گیاهی می‌باشند. سیلیسیوم (Si) باعث افزایش عملکرد گیاه و همچنین باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری‏ها می‏شود. مقاومت القایی از طریق فعال‏سازی سازوکارهای مقاومت و واکنش دفاعی گیاه باعث کنترل طیف وسیعی از بیمارگرهای گیاهی می‏شود. سالسیلیک اسید (SA) در واکنش‏های دفاعی موضعی و هم در مقاومت سیستمیک نقش دارد. در مطالعه حاضر، کاربرد هم‌زمان Si در قالب نانوکود کلات سیلیسیوم (NCSF) خضراء و SA در رشد گیاه بامیه (Abelmoschus esculentus) آلوده به نماتد M. javanica در شرایط گلخانه بررسی شد. بذر بامیه رقم Clemson Spineless در گلدان‌های 5/1 کیلوگرمی پلاستیکی کشت گردید. گیاهچه‌ها در مرحله چهار برگی به طور هم‌زمان با 50 میلی‌لیتر NCSF در غلظت‏های 300 و 600 میلی‌گرم/کیلوگرم به صورت خیساندن خاک و با یک میلی‌لیتر SA در غلظت‏های 2 و 4 میلی‌مولار/گیاه محلول‌پاشی برگی گردیدند. پس از گذشت 24 ساعت، گیاهچه‌ها با 2000 لارو فعال سن دوم نماتد مایه‏زنی شدند. از آب مقطر به عنوان تیمار شاهد استفاده شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. پس از گذشت 60 روز شاخص‏های رشدی گیاه و شاخص‏های جمعیتی نماتد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار گیاهان آلوده با SA وNCSF در کمترین سطوح مورد بررسی به عنوان مؤثرترین ترکیب تیماری باعث افزایش وزن تر ریشه، طول شاخساره، وزن تر شاخساره، مجموع وزن تر میوه و شاخساره، مجموع وزن خشک میوه و شاخساره و وزن میوه به ترتیب به میزان 62/40، 9/21، 65/33، 69/33، 69/33 و 77/33 درصد و همچنین کاهش تعداد تخم، گال و کیسه تخم در سیستم ریشه‏ به میزان 53/42، 24/52 و 12/50 درصد و فاکتور تولیدمثل به میزان 72/42 درصد در مقایسه با گیاهان شاهد آلوده شد. با توجه به میزان کم مصرف SA و NCSF برای کنترل نماتد M. javanica و عدم وجود خطرات زیست‌محیطی، SA در غلظت 2 میلی‌مولار/گیاه و NCSF در غلظت 300 میلی‌گرم/کیلوگرم خاک برای کاهش خسارت نماتد M. javanica در گیاه بامیه توصیه می‌گردد.
کلیدواژه ها:
القاء مقاومت، القاگر شیمیایی، فاکتور تولیدمثل، نماتد ریشه‏گرهی
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است