بررسی عملکرد 5 ژوتیپ سیب‌زمینی در برابر مایه‌زنی با PVY و PVX
کد مقاله : 1172-FIPPC (R5)
نویسندگان:
اسماعیل فیضی خواجه *1، نعمت سخندان2، جابر پناهنده3
1مربی آموزشی، کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور، تهران، ایران
2گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
3دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران
چکیده مقاله:
بررسی پاسخ 5 ژنوتیپ سیب‌زمینی در برابر مایه‌زنی با ویروس وای سیب زمینی (PVY) و ویروس ایکس سیب زمینی (PVX)
با توجه به اینکه سیب زمینی محصولی با ارزش اقتصادی بالا است و در گسترۀ پهناوری در ایران از آذربایجان شرقی گرفته تا اصفهان کشت می شود، کاستن از خسارت ویروس های سیب زمینی بسیار مهم و حیاتی است. از آنجا که دو گونه PVY و PVX از ویروس های شدیداً خسارتزای سیب زمینی هستند، معرفی ارقام مقاوم به آنها همواره مورد نیاز است. استفاده از ارقام مقاوم موثرترین، اقتصادیترین و کم خطرترین روش مبارزه با ویروس ها به منظور کاهش خسارت های آنها است. در این پژوهش تلاش بر این بود تا مقاوم ترین ژنوتیپ ها و گونه ها معرفی شوند. نمونه برداری ها از استانهای آذربایجان شرقی و اردبیل انجام شد. نمونه های مشکوک به آلودگی با PVY با توجه به علایم معمول آنها روی سیب‌زمینی جمع آوری شده بودند. موارد مشکوک به آلودگی با PVX هم براساس علایم بارز آن روی سیب‌زمینی جمع آوری شدند. بررسی‌های مولکولی با RT-PCR به منظور اطمینان از حضور ویروس‌های مذکور انجام شد. سپس در گلخانه و از طریق مایه زنی بر روی گیاهان آزمایشی محک و تکثیری، مورد بررسی و خالص سازی بیولوژیک قرار گرفتند. گیاهان سیب زمینی به صورت بذر حقیقی کشت شدند و عاری از ویروس بودند. گیاهچه ها به صورت مکانیکی و با هر کدام از دو ویروس PVX و PVY، مایه زنی شدند. گیاهان به طور مرتب پس از مایه زنی به منظور مشاهدۀ علایم بررسی شدند. ردیابی ویروس ها در 5 گیاه سیب زمینی به همراه یک رقم شاهد(رقم آگریا) با روش RT-PCR انجام شد. منابع مقاومت شناسایی شده در بررسی های گلخانه ای نسبت به PVY، 3 ژنوتیپ Nortena، S. tarijens 70، Stbr-OP و نسبت به PVX، Nortena و S. tarijens 70 با مقاومت بسیار خوب و 2 ژنوتیپ Stbr-OP و با تحمل بالا نسبت به حضور و تکثیر این ویروس بودند. به نظر می‌رسد چنین پژوهش‌هایی و نتایج به دست آمده در کشت سیب‌زمینی‌های مقاوم به تنش‌های گوناگون جهت جلوگیری از خسارت به سامانه‌های کشاورزی و افزایش امنیت و سلامت غذایی مفید خواهند بود.
کلیدواژه ها:
ویروس واس سیب زمینی، ویروس اکس سیب زمینی، مقاومت، ژنوتیپ، رقم، ارقام، بذر حقیقی
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است